درسنامه کل دروس علوم پنجم دبستان

باسلام خدمت شما همکار گرامی 

موضوع فایل  درسنامه کل دروس علوم  پایه پنجم دبستان 

این فایل ورد و قابل ویرایش میباشد که شما همکار گرامی میتوانید در ان مشخصات خود و دانش اموزتان را جایگذاری کنید 

فرمت فایل:wordوقابل ویرایش

تعداد صفحات:38صفحه

قسمتی از شرح فایل را با هم ببینیم 

فصل اول : نگاهی به زنگ علوم
قوه ی کاوش و جست و جو از نعمت هایی است که خداوند به انسان عطا کرده است و مهم ترین راه رسیدن به کشف علوم و حقیقت این است که خوب ببینیم و ومشاهده کنیم .
مشاهده یعنی استفاده از تمامی حواس پنج گانه برای شناخت محیط اطراف. 
پس مشاهده دقیق انسان را به پرسش هایی می رساند که باعث بسیاری از کشف ها و اختراعات شده است در زندگی اگر پس از مشاهده به پرسشی برخوردیم می توانیم از روش علمی استفاده کنیم .
مراحل روش علمی :
مشاهده – طرح پرسش –پیشنهاد راه حل(( فرضیه سازی ))- انجام آزمایش های قابل تکرار – تفسیر آزمایش و نتیجه گیری 
فرضیه در واقع نوعی حدس است با تفاوت که قابل حدس باشد و اگر درستی یا نادرستی با آزمایش بررسی شد و درستی آن ثابت شد فرضیه (( نظریه )) نامیده میشود .
در هنگام آزمایش مشاهده دقیق نیز بسیار مهم است و فقط شامل دیدن نیست استفاده از تمام حواس پنجگانه و جمع آوری اطلاعات و همچنین یادداشت برداری بسیار ضروری است .
با میله گرد و مخلوط آب و مایع ظرف شویی حباب می سازیم 
مراحل آزمایش رو با روش علمی بیان کنید :
مشاهده : دیدن حباب گرد با سیمی که گرد است 
طرح مساله یا پرسش : آیا با همه همه شکل های سیم حباب گرد است .
پیش بینی می کنیم که شکل حباب با همه ی سیم ها گرد است و فرضیه می سازیم : سیم را به هر شکلی بسازم حباب گرد است 
آزمایش های تکرار ناپذیر ( مشاهده و یادداشت برداری ضمن آزمایش ) : انجام آزمایش با سیم  به شکل های مختلف 
فقط متغیر یک مورد است ( شکل سیم )
بقیه عوامل ثابت است : مقدار مایع ظرف شویی و آب و اندازه ظرف 
تحلیل و نتیجه : پس از آزمایش متعدد حباب در همه شکل سیم ها گرد بود 
نظریه : اثبات فرضیه (( حباب بیرون آمده از سیم به شکل های مختلف گرد است ))

بهتر است آزمایش فرفره ها به صورت کاملا عملی انجام شود .
با پرتاب فرفره ها بپرسید چه چیزی مشاهده کردند 
مشاهده : بعضی فرفره ها دیر تر و بعضی زود تر به زمین رسیدند یعنی همه فرفره ها با هم به زمین نمی رسند حالا کاوشگری کنید 
پرسش مطرح کنید : آیا مدت زمان رسیدن فرفره به زمین ارتباطی به اندازه ی پهنای بال فرفره دارد ؟ - طول 
پیش بینی کنید و فرضیه بسازید : 
فرضیه در واقع حدسی است که قابل آزمایش باشد 
مدت زمان رسیدن به زمین به اندازه ی پهنای بال فرفره ارتباط دارد و اگر پهنای بال را بیشتر کنیم دیر تر به زمین می رسد . 
انجام آزمایش های تکرار پذیر و مقایسه ای در شرایط یکسان :
تمامی عوامل ثابت است مثل ارتفاع – جنس کاغذ – طول بال فرفره –طول دم فرفره – جرم گیره –
چیزی که تغییر می کند : پهنای بال فرفره 
چیزی که اندازه می گیریم : زمان رسیدن فرفره به زمین 
کاوش و بررسی نتیجه آزمایش :
فرفره هایی که بال پهن تر دارند دیرتر به زمین به زمین رسیدند 

فرضیه اثبات شده : 
هرچه بال فرفره ها پهن تر باشد زمان رسیدن فرفره به زمین طولانی تر است 
حالا با تغییر عامل دیگری کاوش می کنیم 
اندازه طول بال فرفره 
چیزی که اندازه می گیریم : زمان رسیدن به زمین 
چیزی که تغییر دادیم : طول بال 
عوامل ثابت : پهنای بال – ارتفاع – طول دم – جنس کاغذ – جرم گیره 
پس از انجام آزمایش های تکرار پذیر و مقایسه و بررسی نتیجه به این شرح بود : 
فرفره هایی که بال بلند تر دارند دیر تر به زمین رسیدند 
نظریه : هرچه طول بال فرفره بلند تر باشد دیر تر به زمین می رسد 
چرا عقاب میتونه بیشتر روی هوا می ماند : 
بال بزرگتر داره 
پس باید زود تر به سمت زمین کشیده بشه 
ولی به دلیل پهنای بالش هوای بیشتر زیر بارش جریان داره و نیروی رو به بالا به بالش وارد میشه و مدت بیشتری تو هوا می مونه .

سوالات فصل اول : 
جاهای خالی را با کلمه های مناسب کامل کنید 
الف ) پیش بینی پاسخ احتمالی به پرسش ؛ ..................... نام دارد .
ب)هرچه پهنای بال فرفره ی چرخان بیشتر باشد ؛ فرفره ................................... به زمین می رسد .
ج) آخرین مرحله ی کاوشگری ............................. است 
د) هرچه وزن فرفره ی چرخان کاغذی بیشتر باشد ؛ فرفره .................................... به سطح زمین می رسد .
۲) گزینه درست را علامت بزنید : 
الف ) در کاوش به روش علمی ؛ کدام یک دیر تر اتفاق می افتد ؟ 
الف ) فرضیه سازی            ب) طرح پرسش      ج) آزمایش و فرضیه         د) نتیجه گیری 
ب) برای اینکه بدانیم چه خاکی برای رشد گیاه مناسب تر است ؟ باید چه چیزی را تغییر بدهیم ؟ 
الف ) نوع گیاه                ب) نوع خاک            ج) مقدار خاک              د) محل نگه داری خاک 
ج) کدام عامل در مدت زمان پرواز فرفره ی چرخان کاغذی اثری ندارد ؟ 
الف ) طول بال فرفره         ب) پهنای بال فرفره     ج) وزن فرفره          د) زمان رها کردن فرفره 
د) برای این که یک فرفره ی چرخان کاغذی دیر تر به سطح زمین برسد : باید آن را چگونه بسازیم ؟ 
الف ) گیره ی بیشتری از آن آویزان کنیم                      ب) طول بال فرفره را بیشتر کنیم 
ج) پهنای بال فرفره را کم تر کنیم                             د) با کاغذی که وزن بیشتری دارد فرفره بسازیم 
۳) به پرسش های زیر پاسخ دهید ؟
الف ) چگونه می توانیم یک مشاهده دقیق داشته باشیم ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
۴) برای بررسی پیش بینی زیر ؛ چه چیزی را باید اندازه بگیریم ؟ 
(( هرچه پهنای بال فرفره ی چرخان کاغذی بیشتر باشد ؛ فرفره دیر تر به سطح زمین می رسد 
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
پاسخ سوالات فصل اول :
۱)کامل کنید 
الف ) فرضیه            ب) دیر تر          ج) نتیجه گیری           د) زود تر 
۲)انتخاب کنید 
الف ) گزینه د                   ب) گزینه ب       ج) گزینه د         د) گزینه ب 
پاسخ دهید 
۳)برای یک مشاده دقیق باید از حواس پنج گانه ( بینایی ؛ بویایی ؛ شنوایی ؛ چشایی ؛ لامسه ) استفاده کنیم .
۴)مدت زمان رسیدن رها کردن  فرفره تا رسیدن آن به سطح زمین را باید اندازه بگیریم 

فصل دوم : تغییرات مواد 
در دنیای اطراف ما مواد در حال تغییر هستند 
در بعضی از این تغییرات انسان دخالت دارد و در بسیاری از آن ها انسان نقش ندارد 
بعضی از این تغییرات به سود انسان است و بعضی خیر
رنگ و بو و مزه و شکل ظاهری جز خاصیت های مواد هستند که با تغییرات مختلف دستخوش تغییر می شوند 
تغییرات به دو صورت است : 
در تغیییراتی که فقط شکل ظاهری یک ماده عوض می شود و جنس ماده عوض نمی شود تغییر فیزیکی است د ر تغییراتی که جنس ماده تغییر میکند و ماده جدید تولید می شود تغییرات شیمیایی صورت گرفته است  ( به صورت علمی در تغییرات شیمیایی مولکول جدید به وجود می آید )
نکته : 
در تعریف فیزیکی این جمله را بیان نکنید که تغییر برگشت پذیر است مانند آب و نمک 
زیرا نمک  را می توان از آب جدا کرد اما همیشه تغییرات فیزیکی برگشت پذیر نیستند مانند چوبی که اره شده یا گندمی که آرد شده است .
تغییر در جنس ماده مورد تاکید است 
تغییرات هر کدام را  مشاهده و بنویسید 
مچاله شدن کاغذ فیزیکی ( همچنان کاغذ است و به ماده جدیدی تبدیل نشده )
سوختن کاغذ شیمیایی ( آزاد شدن بخار آب و دود و ایجاد ماده جدید ) 
خرد شدن پوسته تخم مرغ  فیزیکی ( همچنان تخم مرغ است و به ماده جدیدی تبدیل نشده است )
ایجاد حباب مخلوط سرکه و پوسته تخم مرغ و تغییر شیمیایی ( تغییر ماهیت ) 
سوختن شکر شیمیایی ( آزاد شدن بخار آب و تغییر رنگ و ایجاد بوی خاص به معنی از دست رفتن ماهیت اصلی شکر است ) 
نکات مهم درس : 
در سال های گذشته با مفهوم ماده آشنا شدید 
به تمام آنچه در اطراف ماست و دارای جم و حجم می باشند ماده می گویند . 
جرم : مقدار ماده تشکیل دهنده جسم است 
حجم : مقدار فضایی که ماده اشغال می کند 
مواد اطراف ما داءما در حال تغییر هستند 
این تغییرات گاهی به صورت طبیعی است و بدون دخالت انسان است : بارش باران ؛ زنگ زدن آهن ؛ خرد شدن سنگ ها در طبیعت ؛ زرد شدن برگ درختان ؛ رسیدن میوه ؛ تشکیل برف ؛ ذوب یخ ؛ تبخیر آب ؛ فساد مواد ؛ کپک نان ؛ پوسیدن لباس ؛ تغییر رنگ فرش و پارچه ؛ ترشیدن ماست و ....
گاهی با دخالت انسان است :
تهیه مربا ؛ پختن نان ؛ ساخت میز ؛ کندن چاه ؛ تهیه لباس ؛ ساخت خانه ؛ تهیه آسفالت : کنده کاری روی سنگ : تهیه رنگ دیوار : آرد کردن گندم : تهیه رنگ پلاستیک و لاستیک و قیر و ..........
مواد دارای خواص متفاوت هستند : 
رنگ ؛ بو ؛ مزه ؛ اندازه ؛ شکل ؛ حالت ؛ جنس و ...
تغییرات به دو گروه تقسیم میشوند : 
تغییرات فیزیکی : در برخی تغییرات ممکن است شکل ؛‌اندازه ؛ حالت ماده عوض شود ولی جنس ماده عوض نمی شود یعنی ماده به ماده ی جدیدی تبدیل نمی شود 
مواد از حالتی به حالت دیگر تبدیل می شوند مثل مایع به گاز و جامد به مایع 
مانند : تهیه لباس ( بریدن ؛ دوختن ؛ بافتن ) خرد کردن قند ؛ له کردن میوه ؛ بریدن چوب؛ تکه تکه کردن نان یا کاغذ ؛ تراشیدن چوب و سنگ ؛ شکستن شیشه و چوب ؛ حل شدن نمک و شکر در آب 
تغییرات شیمیایی : 
در برخی تغییرات ممکن است علاوه بر اندازه ؛ شکل و حالت ؛ رنگ و بو و مزه به طور کلی جنس ماده عوض شود و ماده به ماده جدیدی تبدیل شود 
پختن نان و غذا و مربا ؛ تهیه دارد و ماست و سرکه و پنیر ؛ زرد شدن برگ درختان ؛ رسیدن میوه ؛ سوختن کاغذ و چوب ؛ زنگ زدن فلزات ؛ پوسیدن پارچه ؛ پوسیدن جساد ؛ تغییر رنگ لباس و پرده وفرش در مقابل نور ؛ فساد مواد غذذایی ؛ ترش شدن غذا و شیر 
( دانستنی : ایجاد حباب ؛‌تغییر رنگ و آزاد شدن انرژی گرمایی از نشانه های تغییر شیمیایی است ) 
نکته : 
هر گونه تغییر در رنگ ؛ بو ؛ مزه ممکن است شیمیایی نباشد 
تغییر بوی آب وقتی گلاب به آن اضافه می کنیم 
تغییر مزه ی آب وقتی به آن نمک یا شکر اضافه می کنیم 
تغییر رنگ آب وقتی به آن رنگ خوراکی اضافه کردیم 
نکته : 
در برخی تغییرات هم تغییر فیزیکی داریم و هم تغییر شیمیایی 
تهیه تخم مرغ ( شکستن تغییر فیزیکی ) پختن آن ( شیمیایی ) 
سوختن شمع ( ذوب تغییر فیزیکی ) سوختن ( تغییر شیمیایی ) 
تغییرات می توانند تند یا کند باشد 
تغییرات فیزیکی کند : خرد شدن سنگ طی سالیان دراز 
تغییرات فیزیکی سریع : حل شدن نمک ؛ الکل ؛ رنگ خوراکی در آب 
تغییرات شیمیایی کند : زنگ زدن فلزات ( آهن ) ؛ فساد غذا ؛ پوسیدن برگ و اجساد 
تغییرات شیمیایی سریع : سوختن گاز و نفت و چوب و کاغذ
تغییرات زنگ زدن آهن : 
آهن و اغلب فلزات در مجاورت هوا و رطوبت زنگ می زنند 
آّهن زنگ میزند و به مرور زمان پوسیده می شود و مقاومتش کم می شود . این تغییر یک تغییر شیمیایی است 
برای جلوگیری از زنگ زدن آهن : 
روی آن زنگ  آهن می زنیم یا پوشش پلاستیکی می کشیم 
نکته : با  گرما ؛‌ نور ؛ اکسیژن هوا ؛ اضافه کردن مواد و گذشت زمان  میتوان در مواد تغییر شیمیایی ایجاد کرد 
گرما ( پختن غذا ؛ سوختن کبریت ) 
نور ( غذاسازی گیاهان ؛ تغییر رنگ فرش ) 
اکسیژن هوا ( زنگ زدن فلزات ) 
اضافه کردن مواد ( مایه خمیر به مخلوط آب و آرد ) 
گذشت زمان ( فساد غذا ؛ پوسیدن برگ و اجساد ) 

سوالات فصل دوم : 
جاهای خالی را با کلمه های مناسب کامل کنید .
الف ) در چرخه ی آب همه تغییرات ..................................... است 
ب) جنس ماده در تغییر .............................................. عوض می شود .
ج) آهن در محیط مرطوب ؛ ............................................. ( زود تر ؛ دیرتر ) زنگ می زند .
د) در میوه ی کپک زده ؛ تغییر ......................................( فیزیکی ؛ شیمیایی ) رخ داده است .
ه) سرعت حل شدن شکر در چای داغ ......................................  از چای سرد است .
و) تهیه سرکه از انگور ؛ یک تغییر ( فیزیکی ؛ شیمیایی ) است .
۲) در کدام تغییر زیر فقط حالت ماده عوض می شود ؟ 
الف ) زنگ زدن آهن                       ب) سوختن نان               ج) تبخیر آب                      د) سوختن چوب 
۳)آهن در کدام محیط کند تر زنگ می زند ؟ 
الف) درون روغن                           ب) در هوای آزاد               ج) درون آب مقطر                د) درون دریا 
۴)کدام تغییر زیر تغییر فیزیکی نیست ؟ 
الف ) تهیه خاک اره از چوب                                    ب) سیاه شدن ورقه ی کاغذ در اثر حرارت 
ج) مخلوط کردن خاک  رس و آب                             د) آب شدن بستنی 
۵) به پرسش های زیر پاسخ دهید ؟ 
تغییر فیزیکی و شیمیایی چه نوع تغییری است ؟ برای هر کدام یک مثال بزنید ؟ 
تغییر فیزیکی : 
تغییر شیمیایی : 

پاسخ سوالات فصل دوم : 
کامل کنید 
الف) فیزیکی           ب) شیمیایی      ج) زودتر         د) شیمیایی     ه)  بیشتر      و) شیمیایی 
انتخاب کنید 
۲)گزینه ج           ۳)  گزینه ی الف             ۴) گزینه ب